Địa lý

Bách khoa toàn thư ngỏ Wikipedia

Bạn đang xem: hoc dia

Địa lý hoặc Địa lý học (hay còn gọi tắt là địa) (tiếng Hy Lạp: γεωγραφία, chuyển tự geographia, tức là "mô miêu tả Trái Đất"^[1]) là 1 trong những nghành khoa học tập nghiên cứu và phân tích về những vùng khu đất, địa hình, dân ở và những hiện tượng lạ bên trên Trái Đất.^[2] Dịch sát nghĩa được xem là "nhằm tế bào miêu tả hoặc viết lách về Trái Đất". Người trước tiên nhắc đến thuật ngữ này là Eratosthenes (276–194 TCN).^[3] Bốn nghành truyền thống lâu đời nghiên cứu và phân tích về địa lý là phân tách không khí của đương nhiên và những hiện tượng lạ quả đât (như những nghiên cứu và phân tích về phân bố), nghiên cứu và phân tích chống, nghiên cứu và phân tích về quan hệ quả đât khu đất, và nghiên cứu và phân tích về Khoa học tập Trái Đất.^[4] Địa lý tiến bộ mang tính chất liên ngành bao hàm toàn bộ những nắm rõ trước đó về Trái Đất và toàn bộ những quan hệ phức tạp thân thiết con cái quả đât và đương nhiên - không chỉ có giản đơn là điểm sở hữu những đối tượng người sử dụng cơ, mà còn phải về phong thái bọn chúng thay cho thay đổi và cho tới được ra làm sao. Địa lý và được gọi là "ngành học tập về thế giới" và "cầu nối thân thiết quả đât và khoa học tập vật lý". Địa lý được tạo thành nhị nhánh chính: Địa lý nhân bản và địa lý đương nhiên.^[5]^[6]^[7]

Chủ đề này bao gồm:

Các địa điểm bên trên Trái Đất và bên trên dải ngân hà.
Các vùng văn minh ví như vương quốc hoặc TP.HCM và địa hạt.
Các môn khoa học tập tương quan cho tới địa lý.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Các phiên bản thiết bị trái đất cổ nhất từng được nghe biết sở hữu tuổi tác nhập thời Babylon cổ nhập thế kỷ IX TCN.^[8] Bản thiết bị trái đất Babylonia phổ biến nhất là Imago Mundi nhập 600 TCN.^[9] Bản thiết bị được Eckhard Unger tái ngắt lập thể hiện nay địa điểm của Babylon ở Euphrates, phủ quanh xung xung quanh là những vùng khu đất sở hữu hình tròn trụ bao gồm Assyria, Urartu^[10] và một vài ba TP.HCM, những TP.HCM và vùng khu đất bên phía ngoài lại được phủ quanh vì như thế một dòng sông (Oceanus), sở hữu 7 quần đảo xung xung quanh nó tạo ra trở thành một hình sao 7 đỉnh. Các văn phiên bản tất nhiên nhắc đến 7 chống bên phía ngoài biển mênh mông. Trong những mô tả thì sở hữu 5 nhập số cơ vẫn còn đó tồn bên trên.^[11] trái lại với Imago Mundi, một phiên bản thiết bị trái đất Babylon trước cơ sở hữu tuổi tác nhập thể kỷ 9 TCNd tế bào miêu tả Babylon ở về phía bắc kể từ trung tâm trái đất, tuy vậy nó ko xác lập rõ rệt vật gì là trung tâm.^[8]

Theo cơ hội tiếp cận, địa lý được tạo thành nhị nhánh chính: địa lý công cộng và địa lý chống. Địa lý phát biểu công cộng là phân tách và nghiên cứu và phân tích vật lý cơ và địa lý nhân bản, trong lúc những chống địa lý là xúc tích và ngắn gọn và giải quyết và xử lý những khối hệ thống cương vực rõ ràng. Tuy nhiên, sự liên kết thân thiết nhị ngành sở hữu truyền thống lâu đời là 1 trong những yếu tố của cuộc thảo luận nhập địa lý.

Xem thêm: cách tạo động lực

Địa lý khu vực vực[sửa | sửa mã nguồn]

Địa lý chống là nghiên cứu và phân tích về những chống bên trên trái đất. Chú ý cho tới Điểm lưu ý rất dị của một vùng rõ ràng tựa như những nhân tố đương nhiên, nhân tố quả đât, và chống bao hàm những chuyên môn phân ấn định không khí nhập chống.

Địa lý nhập chống cũng là 1 trong những cách thức chắc chắn nhằm nghiên cứu và phân tích địa lý, địa lý đối chiếu với con số hoặc vùng địa lý cần thiết. Cách tiếp cận này rung rinh ưu thế nhập nửa sau của thế kỷ XIX và nửa thời điểm đầu thế kỷ XX, một thời hạn Khi quy mô địa lý tiếp sau đó chống là trung tâm trong những ngành khoa học tập địa lý. Sau cơ bị chỉ trích vì như thế tính mô tả của chính nó và thiếu thốn hạ tầng lý thuyết. Chỉ trích mạnh mẽ và uy lực trong mỗi năm 1950 và cuộc cách mệnh về con số. Các căn nhà chỉ trích đó là G. H. T. Kimble^[12] and Fred K. Schaefer.^[13]

Xem thêm: Hà Nội đã công bố hướng dẫn tuyển sinh lớp 10, teen 2k3 chú ý!

Địa lý tự động nhiên[sửa | sửa mã nguồn]

Địa lý đương nhiên là 1 trong những phân ngành của địa lý hầu hết sinh hoạt trong nghành nghề nghiên cứu và phân tích khối hệ thống hóa những quy mô và quy trình ra mắt nhập thủy quyển, sinh quyển, khí quyển, thổ quyển và thạch quyển. Nó sở hữu dự định chung người tao hiểu sự bố trí đương nhiên của Trái Đất, nhiệt độ và những văn minh hệ thực vật và động vật hoang dã của chính nó. hầu hết nghành của địa lý đương nhiên dùng những kỹ năng của địa hóa học học tập, rõ ràng là nhập nghiên cứu và phân tích về phong hóa và xói hao mòn. Địa hóa học học tập những hành tinh ranh không giống nhập hệ Mặt Trời, coi bài xích Đặc trưng địa hóa học của hệ Mặt Trời.

Địa lý đương nhiên nhập tầm quan trọng của một ngành khoa học tập thường thì tương phản và bổ sung cập nhật cho tới ngành khoa học tập người mẹ của chính nó là Địa lý nhân bản.


Địa lý loại vật học	Khí hậu học tập & Khí tượng học	Địa lý học tập duyên hải	Quản lý môi trường

Khảo sát xây dựng	Địa mạo học	Băng học	Thủy văn học tập & Thủy đạc học

Sinh thái học tập cảnh quan	Hải dương học	Thổ nhưỡng học	Cổ địa lý học

Kỷ Đệ Tứ

Địa lý nhân văn[sửa | sửa mã nguồn]

Địa lý nhân bản là 1 trong những nhập 2 phân ngành của địa lý. Địa lý nhân bản là 1 trong những nhánh của khoa học tập xã hội nghiên cứu và phân tích về trái đất, quả đât, xã hội và văn hóa^[14] sở hữu sự nhấn mạnh vấn đề côn trùng tương tác của không khí và vùng địa lý. Địa lý nhân bản không giống với địa lý đương nhiên hầu hết triệu tập nhiều nhập nghiên cứu và phân tích những sinh hoạt của quả đât và dễ dàng thu nhận những cách thức nghiên cứu và phân tích ấn định lượng rộng lớn.



Địa văn hóa	Địa lý phân phát triển	Địa lý kinh tế	Địa lý mức độ khỏe

Địa sử học	Địa chủ yếu trị	Địa lý dân ở & Nhân khẩu học	Địa lý tôn giáo

Địa lý xã hội	Địa lý vận tải	Địa lý du lịch	Địa lý đô thị

Một số căn nhà địa lý học tập nổi bật[sửa | sửa mã nguồn]

Eratosthenes (276TCN - 194TCN) - đo lường và tính toán độ dài rộng Trái Đất.
Ptolemy (khoảng 90–khoảng 168)
Al Idrisi (Ả Rập: أبو عبد الله محمد الإدريسي; Latinh: Dreses) (1100–1165/66)
Gerardus Mercator (1512–1594)
Alexander von Humboldt (1769–1859)
Carl Ritter (1779–1859)
Arnold Henry Guyot (1807–1884)
William Morris Davis (1850–1934)
Paul Vidal de la Blache (1845–1918)
Sir Halford John Mackinder (1861–1947)
Carl O. Sauer (1889–1975)
Walter Christaller (1893–1969)
Yi-Fu Tuan (1930-)
David Harvey (1935-)
Edward Soja (sinh 1941)
Michael Frank Goodchild (1944-)
Doreen Massey (1944-)
Nigel Thrift (1949-)
Ellen Churchill Semple (1863–1932)

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

^ “Online Etymology Dictionary”. Etymonline.com. Truy cập ngày 17 tháng bốn năm 2009.
^ “Geography”. The American Heritage Dictionary/ of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company. Truy cập ngày 9 mon 10 năm 2006.
^ Eratosthenes' Geography. Princeton University Press. 2010. ISBN 9780691142678.
^ Pattison, W.D. (1990). “The Four Traditions of Geography” (PDF). Journal of Geography. 89 (5): 202–6. doi:10.1080/00221349008979196. ISSN 0022-1341. Reprint of a 1964 article.
^ “Bản sao tiếp tục lưu trữ” (PDF). Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 3 mon 10 năm 2008. Truy cập ngày 3 mon 7 năm 2014.
^ “1(b). Elements of Geography”. Physicalgeography.net. Truy cập ngày 17 tháng bốn năm 2009.
^ Bonnett, Alastair What is Geography? Luân Đôn, Sage, 2008
^ ^a ^b Kurt A. Raaflaub & Richard J. A. Talbert (2009). Geography and Ethnography: Perceptions of the World in Pre-Modern Societies. John Wiley & Sons. tr. 147. ISBN 1405191465.
^ Siebold, Jim Slide 103 Lưu trữ 2016-11-09 bên trên Wayback Machine via henry-davis.com - accessed 2008-02-04
^ “JSTOR: An Error Occurred Setting Your User Cookie”. Truy cập 25 mon 9 năm 2015.
^ Finel, Irving (1995). A join to tát the map of the world: A notable discover. tr. 26–27.
^ Kimble, G.H.T. (1951): The Inadequacy of the Regional Concept, London Essays in Geography, edd. L.D. Stamp and S.W. Wooldridge, những trang 492-512.
^ Schaefer, F.K. (1953): Exceptionalism in Geography: A Methodological Examination, Annals of the Association of American Geographers, vol. 43, những trang 226-245.
^ Johnston, Ron (2000). “Human Geography”. Trong Johnston, Ron; Gregory, Derek; Pratt, Geraldine; Watts, Michael (biên tập). The Dictionary of Human Geography. Oxford: Blackwell. tr. 353–360.