môn văn

Bách khoa toàn thư hé Wikipedia

Thiền sư

vân môn văn yển 雲門文偃
Bức họa Thiền sư Vân Môn Văn Yến của Bạch Ẩn Huệ Hạc Bạn đang xem: môn văn
Hoạt động tôn giáo
Tôn giáo	Phật giáo
Trường phái	Đại thừa
Tông phái	Thiền tông
Lưu phái	Vân Môn
Sư phụ	Tuyết Phong Nghĩa Tồn
Đệ tử	Hương Lâm Trừng Viễn, Động Sơn Thủ Sơ, Ba Lăng Hạo Giám
Thông tin cậy cá nhân
Sinh
Ngày sinh	864
Nơi sinh	Gia Hưng
Mất
Thụy hiệu	Đại Từ Vân Khuông Chân Hoằng Minh Thiền Sư
Ngày mất	949
Quốc gia	Trung Quốc
Cổng vấn đề Phật giáo
x t s

Vân Môn Văn Yển (zh. yúnmén wényǎn/ yünmen wenyen 雲門文偃, ja. ummon bun'en), 864-949, là 1 trong vị Thiền sư Trung Quốc lỗi lạc, khai sáng sủa Vân Môn tông. Sư nối pháp của Tuyết Phong Nghĩa Tồn và là thầy của tương đối nhiều vị đạt đạo như Hương Lâm Trừng Viễn, Động Sơn Thủ Sơ, Ba Lăng Hạo Giám v.v... (khoảng 60 vị). Những pháp ngữ cần thiết nhất của sư được ghi lại nhập Vân Môn Khuông Chân Thiền sư quảng lục (zh. 雲門匡眞禪師廣錄), còn mang tên Đại Từ Vân Khuông Chân Hoằng Minh Thiền sư ngữ lục, Vân Môn Văn Yển Thiền sư quảng lục, Vân Môn quảng lục.

Một phần của loạt bài về
Thiền sư Trung Quốc
Bồ-đề-đạt-ma cho tới Huệ Năng Bồ-đề-đạt-ma Huệ Khả Tăng Xán Đạo Tín Hoằng Nhẫn, Pháp Dung Huệ Năng,Thần Tú, Huệ An Hành Tư, Hoài Nhượng, Huyền Giác, Huệ Trung, Thần Hội
Ngưu Đầu Thiền Pháp Dung, Trí Nham, Tuệ Phương Pháp Trì , Trí Oai, Tuệ Trung Huyền Tố, Đạo Khâm, Ô Khòa
Bắc Tông Thiền Thần Tú Phổ Tịch , Nghĩa Phúc, Hàng Ma Tạng Đạo Truyền, Hành Biểu, Tối Trừng
Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư Hi Thiên Đạo Ngộ, Duy Nghiễm, chỉ Thông, Thiên Nhiên Sùng Tín , Đàm Thạnh, Đạo Ngô Đức Thành, Vô Học Đức Sơn, Thiện Hội Thạch Sương, Lương Giới Nghĩa Tồn, Nham Đầu, Thuý Nham Vân Môn, Huệ Lăng, Huyền Sa
Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng Mã Tổ Hoài Hải, Nam Tuyền, Huệ Hải Pháp Thường , Trí Tạng, chỉ Triệt Triệu Châu, Quy Sơn Hoàng dựa, Vô Ngôn Thông Huệ Tịch, Nghĩa Huyền Trí Nhàn, Chí Cần
Lâm Tế tông Lâm Tế Huệ Nhiên, Hưng Hoá Đại Giác, Huệ Ngung, Diên Chiểu Tỉnh Niệm, Thiện Chiêu, Quy Tỉnh Thạch Sương, Huệ Giác, Pháp Viễn
Hoàng Long phái Huệ Nam Tổ Tâm, Chân Tịnh Ngộ Tân, Duy Thanh
Dương Kì phái Dương Kì Thủ Đoan, Pháp Diễn Viên Ngộ, Phật Nhãn, Phật Giám Đạo Ninh, Đại Huệ, Thiệu Long Đức Quang, Đàm Hoa , Hàm Kiệt, Tổ Tiên Huệ Khai, Sư Phạm, Tổ Khâm Nguyên Diệu, Trung Phong, Thiên Nham Thời Uỷ, Chính Truyền Mật Vân, Viên Tu, Viên Tín Đạo Mân, Thông Tú, Thông Dung
Tào Động tông Động Sơn Tào Sơn, Đạo Ưng, Long Nha Huệ Hà, Đạo Phi, Quán Chí Duyên Quán, Cảnh Huyền, Nghĩa Thanh Đạo Khải, Tử Thuần, Tự Giác Pháp Thành, Chính Giác, Thanh Liễu Nhất Biện, Huệ Huy, Tông Giác Trí Giám, Minh Quang, Như Tịnh Hành Tú, Đức Cử, Vân Tụ Phúc Dụ, Liễu Cải, Tuệ Kinh Viên Trừng, Nguyên Lai, Nguyên Cảnh Nguyên Hiền, Minh Tuyết, Minh Phương Đạo Bái, Đạo Thịnh, Đạo Ngân Tịnh Chu, Tịnh Nột, Tịch Oánh Tịnh Phù, Đại Tâm, Trí Giáo Hưng Trù, Hưng Long
Quy Ngưỡng tông Linh Hựu Huệ Tịch, Trí Nhàn, Linh Vân Quang Dũng, Tây Tháp, Văn Hỉ Huệ Thanh, Tư Phúc, Toàn Phó Thanh Nhượng
Vân Môn tông Xem thêm: giải bài tập hóa học lớp 10 Văn Yến Ba Lăng, Trừng Viễn Trí Môn, Tuyết Đậu, Thảo Đường Nghĩa Hoài, Phật Ấn Tông Bản, Hoài Thâm
Pháp Nhãn tông Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích Đức Thiều, Diên Thọ, Đạo Tế Vĩnh An , Văn Thắng
Thiền sư ni Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Diệu Tống
Không rõ rệt tông phái Hàn Sơn, Thập Đắc, Phong Can Bố Đại, Tế Công Hám Sơn, Hư Vân
Cư sĩ Thiền Tông Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy Bàng Cư Sĩ, Bùi Hưu, Trương Chuyết Tú Tài Tô Đông Pha, Hoàng Đình Kiên Gia Luật Sở Tài, Ung Chính
Cổng vấn đề Phật giáo
x t s

Cơ duyên & Hành trạng[sửa | sửa mã nguồn]

Sư bọn họ Trương (zh. 張), quê quán Gia Hưng (zh. 嘉興). Lúc nhỏ theo dõi Luật sư Chí Trừng (zh. 志澄) miếu Không Vương (zh. 空王) xuống tóc và thọ giới bên trên giới đàn Tì Lăng. Hầu hạ Chí Trừng vài ba năm, sư cho tới Mục Châu Trần Tôn Túc (zh. 睦州陳尊宿) chất vấn đạo. Mục Châu thấy sư ngay tắp lự tạm dừng hoạt động lại. sư cho tới gõ cửa ngõ, Mục Châu hỏi: "Ai?", sư thưa: "Con." Mục Châu hỏi: "Làm gì?", sư thưa: "Việc bản thân ko sáng sủa, van nài thầy chỉ dạy dỗ." Mục Châu xuất hiện, thấy sư ngay tắp lự đóng góp lại. Sư cứ cho tới như thế tía ngày liên tiếp. Lần loại tía, Mục Châu một vừa hai phải hé cửa ngõ, sư ngay tắp lự chen nhập, Mục Châu bèn tóm đứng sư bảo: "Nói! Nói!" Sư một vừa hai phải tâm lý, Mục Châu xô đi ra bảo: "Cái trục xe pháo xoay đời Tần" (Tần thời đạc lạc toản 秦時𨍏轢鑽) và tạm dừng hoạt động lại khiến cho một chân sư bị thương. sư nhân trên đây đem ngộ nhập. Mục Châu răn dạy sư cho tới Tuyết Phong và điểm trên đây, sư được ấn khả. Lúc đầu, sư trụ trì miếu Linh Thụ một thời hạn, sau cho tới Vân Môn trụ trì miếu Quang Thới, học tập bọn chúng tụ luyện rất nhiều.

Sư thượng đàng, fake cây can nhập tay lên bảo chúng: "Phàm phu gọi nó là thiệt, Nhị quá phân tách gọi nó là ko, Viên Giác gọi nó là huyễn đem, Bồ Tát thì đương thể tức ko, Thiền gia thì thấy cây can gọi là cây can, lên đường chỉ lên đường, ngồi chỉ ngồi, ko được động cho tới."

Niên hiệu Càn Hoà năm loại bảy (949) căn nhà Hán, ngày mùng 10 tháng bốn, sư ngồi thật thà viên tịch lâu 81 tuổi hạc. Vua ban hiệu Đại Từ Vân Khuông Chân Hoằng Minh Thiền Sư.

Tư tưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Những điều dạy dỗ của sư cực kỳ rất được ưa chuộng nhập giới thiền về sau và không tồn tại vị nào là không giống sư được nói tới nhiều trong số luyện công án rộng lớn (Bích nham lục 18 công án, Vô môn quan 5 công án). Người tao bảo rằng, pháp ngữ của sư khi nào thì cũng đạt đầy đủ tía ĐK (Vân Môn tam cú 雲門三句):

1. Hàm cái càn ranh (zh. 函蓋乾坤): Bao quấn khu đất trời, vô vàn sự vật đều là diệu thể chân như, mến phù hợp với thắc mắc như nắp che nồi;
2. Tiệt đoạn bọn chúng lưu (zh. 截斷眾流): Có năng lượng cắt đứt những dòng sản phẩm lưu chuyển của vô minh, tâm lý xúc cảm phân biệt như 1 cây gươm bén;
3. Tuỳ tía trục lãng (zh. 隨波逐浪): Thích phù hợp với kỹ năng thu nhận của những người chất vấn như "một làn sóng theo dõi một làn sóng".

Sư là 1 trong trong mỗi Thiền sư thứ nhất dùng những điều vấn đáp của những vị chi phí nhân nhằm giảng dạy dỗ, và kể từ trên đây xuất vạc đi ra cách thức khán thoại đầu của Thiền tông về sau. Thông thông thường, sư thể hiện một "câu vấn đáp khác" (biệt ngữ 別語, ja. betsugo) những câu vấn đáp trong mỗi cuộc vấn đáp (ja. mondō) hoặc pháp chiến (ja. hossen) được sư nêu đi ra giảng dạy dỗ. Sau ê sư lại nêu đi ra một thắc mắc và tự động vấn đáp thay cho mang lại đại bọn chúng với cùng 1 "câu thay cho thế" (đại ngữ 代語, ja. daigo), như nhập công án loại sáu của Bích nham lục:

Sư bảo: "Mười lăm ngày về trước chẳng chất vấn ông, chục lăm ngày về sau demo thưa một câu xem?" sư tự động đáp thay cho bọn chúng tăng: "Ngày qua quýt ngày, ngày nào thì cũng là ngày tốt" (nhật nhật thị hảo nhật 日日是好日).

Những câu vấn đáp của sư có những lúc chỉ là 1 trong chữ độc nhất (nhất tự động quan); bọn chúng sẽ là những công án kiến hiệu nhất nhập thiền ngữ.

Xem thêm: Hà Nội đã công bố hướng dẫn tuyển sinh lớp 10, teen 2k3 chú ý!

Mặc mặc dù sư cực kỳ tôn vinh việc sử dụng ngữ điệu chân thật (hoạt cú 活句) nhằm dạy dỗ và dùng nó cực kỳ tài tình tuy nhiên sư lại cực kỳ kị ngữ điệu trong giấy và nghiêm ngặt cấm môn đệ ko được biên chép lại những điều dạy dỗ của tôi. phần lớn pháp ngữ của sư còn được để lại cho tới thời buổi này là nhờ một môn đệ lén ghi chép vào một trong những ca-sa rồi tiếp sau đó đem xuống núi. Tông của sư được lưu truyền cho tới thế kỉ 12 và những vị thừa kế tông này đều góp phần nhiều mang lại việc lưu lưu giữ thiền ngữ mang lại những mới sau.Tham khảo

Tài liệu công ty yếu

• Vân Môn Khuông Chân Thiền sư quảng lục 雲門匡眞禪師廣錄, Taishō Vol. 47, No. 1988.
• Tiết Vân Môn Văn Yển Thiền sư 雲門文偃禪師 nhập Ngũ Đăng Hội Nguyên 五燈會元, Tục tạng kinh.

Tài liệu loại yếu

• App, Urs (dịch & chú dẫn): Master Yummen. From the Record of the Chan Master "Gate off the Clouds". New York-Tokyo-London, 1994. (Vân Môn Khuông Chân Thiền sư quảng lục 雲門匡真禪師廣錄, Taishō Vol. 47, No. 1988)
• Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bạn dạng xã, 1988.)
• Từ điển Thiền Tông Hán Việt. Hân Mẫn & Thông Thiền biên dịch. TP Hồ Chí Minh 2002.
• Dumoulin, Heinrich:

Geschichte des Zen-Buddhismus I. Indien und Đài Loan Trung Quốc, Bern & München 1985.

Geschichte des Zen-Buddhismus II. nhật bản, Bern & München 1986.